Ngoại hạng Anh hay còn được gọi là Premier League là giải đấu bóng đá hàng đầu tại Anh. Với sự cạnh tranh quyết liệt từ các CLB tham gia và mức độ hấp dẫn trong từng trận đấu, Premier League thu hút sự quan tâm của hàng triệu người yêu bóng đá trên khắp thế giới. Cùng Mibet khám phá thêm về lịch sử và cơ cấu tổ chức của giải đấu hàng đầu thế giới Ngoại hạng Anh nhé.
Lịch sử hình thành giải Ngoại hạng Anh
Bối cảnh
Sau thành công tại châu Âu trong những năm 1970 và đầu những năm 1980, bóng đá Anh đã trải qua một giai đoạn khó khăn. Những bước lùi trở nên rõ rệt vào cuối những năm 80. Sân vận động xuống cấp, cổ động viên phải đối mặt với những cơ sở vật chất nghèo nàn, và dấu hiệu của thảm họa bóng đá đã nhen nhóm từ sự tràn lan của các nhóm côn đồ. Đặc biệt, sau thảm họa Heysel năm 1985, các câu lạc bộ Anh bị cấm thi đấu tại các giải châu Âu trong 5 năm.
Tuy nhiên, vào đầu thập niên 1990, bóng đá Anh đã bắt đầu có sự chuyển biến tích cực. Tại World Cup 1990, đội tuyển Anh đã lọt vào vòng bán kết, đánh dấu sự trỗi dậy của bóng đá nước này. UEFA đã dỡ bỏ lệnh cấm các câu lạc bộ Anh tham gia các giải đấu châu Âu cũng trong năm đó, mở ra cơ hội cho Manchester United giành chức vô địch UEFA Cup Winners’ Cup một năm sau đó. Đồng thời, sau thảm họa Hillsborough, bản báo cáo của Lord Justice Taylor đã đề xuất nâng cấp các sân vận động, thu hút khán giả quay trở lại và bắt đầu thời kỳ phục hưng của bóng đá Anh.
Trong thập niên 1980, các câu lạc bộ lớn ở Anh đã chuyển dịch sang mô hình kinh doanh, áp dụng các cơ chế thị trường để tối đa hóa lợi nhuận. Những nhân vật như Martin Edwards của Manchester United, Irving Scholar của Tottenham Hotspur và David Dein của Arsenal đã dẫn đầu trong quá trình này. Điều này đã tăng thêm quyền lực cho các câu lạc bộ lớn. Các câu lạc bộ ở giải bóng đá cao nhất của Anh cố gắng tăng quyền chi phối biểu quyết của họ, tăng nguồn thu nhập từ truyền hình và các nhà tài trợ, đạt tới 50% doanh thu vào năm 1986.
Truyền hình đã trở thành một nguồn thu quan trọng. Ví dụ, vào năm 1986, Football League chỉ nhận được 6,3 triệu bảng từ thỏa thuận truyền hình trong hai năm, nhưng vào năm 1988, con số này đã tăng lên 44 triệu bảng trong bốn năm, với các câu lạc bộ lớn chiếm 75% số tiền. Cuộc đàm phán năm 1988 cũng đã tạo nên những dấu hiệu đầu tiên của cuộc chia ly trong bóng đá Anh, khi 10 câu lạc bộ đe dọa tách ra để thành lập một giải đấu “siêu” riêng. Tuy nhiên, cuối cùng, nhờ sự thuyết phục, các câu lạc bộ lớn đã quyết định ở lại, với việc giành phần lớn quyền kiểm soát trong thỏa thuận.
Với việc nâng cấp sân vận động, sự gia tăng về lượng khán giả và doanh thu, các câu lạc bộ hàng đầu ở Anh đã một lần nữa xem xét việc rời khỏi Football League để tận dụng cơ hội kinh doanh trong ngành thể thao.
Thành lập và hoạt động
Giải bóng đá Ngoại hạng Anh, hay còn được gọi là English Premier League hoặc EPL, là giải đấu cao nhất trong hệ thống bóng đá ở Anh. Nó bao gồm 20 câu lạc bộ và sử dụng hệ thống thăng hạng và xuống hạng cùng với English Football League (EFL). Mùa giải diễn ra từ tháng 8 đến tháng 5 với mỗi đội chơi 38 trận (đấu với 19 đội khác trên sân nhà và sân khách). Trận đấu chủ yếu diễn ra vào các ngày Thứ Bảy và Chủ Nhật.
Giải đấu được thành lập vào ngày 20 tháng 2 năm 1992 dưới tên gọi FA Premier League sau khi các câu lạc bộ tham gia Football League First Division quyết định tách ra khỏi Football League. Quyết định này nhằm tận dụng lợi thế về quyền truyền hình. Một thỏa thuận bản quyền truyền hình trong nước trị giá 1 tỉ bảng/năm đã được ký kết cho mùa giải 2013-2014, với BSkyB và BT Group mua quyền phát sóng 116 và 38 trận đấu tương ứng. Premier League cũng kiếm được 2,2 tỉ euro/năm từ bản quyền truyền hình trong nước và quốc tế. Các câu lạc bộ nhận được một khoản lợi nhuận 1,6 tỉ bảng cho mùa giải 2014-2015 và 2,4 tỉ bảng cho mùa giải 2016-2017.
Hiện tại, Ngoại hạng Anh là giải đấu bóng đá được xem nhiều nhất trên thế giới, được phát sóng trên 212 vùng lãnh thổ, tiếp cận 643 triệu hộ gia đình và khoảng 30 tỉ lượt xem truyền hình. Trong mùa giải 2014-2015, trung bình mỗi trận đấu thu hút khoảng 36.000 khán giả tới sân, xếp thứ hai sau Bundesliga với 43.500 khán giả. Các sân vận động thường đông khán giả. Premier League cũng đứng đầu trong Hệ số UEFA dành cho các giải đấu dựa trên thành tích của các câu lạc bộ tại các giải đấu châu Âu tính đến năm 2021.
Từ khi Ngoại hạng Anh bắt đầu vào năm 1992, đã có tổng cộng 51 câu lạc bộ tham gia, nhưng chỉ có 7 trong số đó giành được chức vô địch, bao gồm Manchester United (13 lần), Manchester City (7 lần), Chelsea (5 lần), Arsenal (3 lần), Blackburn Rovers, Leicester City và Liverpool (1 lần).
Các đội bóng tham gia Ngoại hạng Anh
Dưới đây là danh sách các đội bóng tham gia Ngoại hạng Anh (Premier League) trong mùa giải vừa qua (có thể có thay đổi ở mùa giải tiếp theo):
- Arsenal
- Aston Villa
- Brentford
- Brighton & Hove Albion
- Burnley
- Chelsea
- Crystal Palace
- Everton
- Leeds United
- Leicester City
- Liverpool
- Manchester City
- Manchester United
- Newcastle United
- Norwich City
- Southampton
- Tottenham Hotspur
- Watford
- West Ham United
- Wolverhampton Wanderers
Cơ cấu tổ chức Ngoại hạng Anh
Football Association Premier League Ltd (FAPL) được tổ chức dưới hình thức công ty và do 20 câu lạc bộ thành viên sở hữu. Mỗi câu lạc bộ đóng vai trò là một cổ đông và có quyền biểu quyết trong các quyết định về thay đổi quy tắc và hợp đồng. Các câu lạc bộ chọn ra một chủ tịch, một giám đốc điều hành và một ban giám đốc để giám sát hoạt động của giải đấu.
Hiện giám đốc điều hành của giải đấu là Richard Masters. Chủ tịch giải đấu đang là Alison Brittain, giữ vị trí từ năm 2023. Liên đoàn bóng đá Anh không tham gia trực tiếp vào việc điều hành Premier League, nhưng có quyền phủ quyết với tư cách cổ đông đặc biệt trong việc lựa chọn chủ tịch và giám đốc điều hành, cũng như trong việc áp dụng các quy định mới cho giải đấu.
Ngoại hạng Anh có đại diện tại Hiệp hội các Câu lạc bộ châu Âu của UEFA, số lượng đại diện được chọn dựa trên hệ số UEFA. Trong mùa giải 2012-2013, Premier League có 10 đại diện trong Hiệp hội, bao gồm Arsenal, Aston Villa, Chelsea, Everton, Fulham, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Newcastle United và Tottenham Hotspur. Hiệp hội các Câu lạc bộ châu Âu có trách nhiệm chọn ra 3 thành viên để tham gia Ủy ban các giải đấu cấp câu lạc bộ của UEFA, nơi điều hành các giải đấu như Champions League và UEFA Europa League.
Câu hỏi thường gặp về Ngoại hạng Anh
Đội bóng vô địch nhiều nhất?
Manchester United là đội bóng đã giành được nhiều chức vô địch Ngoại hạng Anh nhất, với tổng cộng 20 lần vô địch cho đến thời điểm hiện tại.
Đội bóng tham gia nhiều lần nhất?
Everton là đội bóng đã tham gia Ngoại hạng Anh trong số lần góp mặt nhiều nhất kể từ khi giải đấu được thành lập. Everton là một trong những đội bóng sáu nguyên thành viên ban đầu của Ngoại hạng Anh và đã tham gia suốt từ mùa giải đầu tiên năm 1888-1889.
Sân vận động lớn nhất của giải Ngoại hạng Anh?
Sân vận động lớn nhất hiện tại của Ngoại hạng Anh là sân Old Trafford, sân nhà của Manchester United. Sức chứa của Old Trafford là khoảng 74.140 chỗ ngồi, là một trong những sân vận động lớn nhất ở Châu Âu.
Ngoại hạng Anh được tổ chức bao nhiêu lần?
Ngoại hạng Anh đã được tổ chức trong 32 mùa giải tính đến thời điểm mùa giải 2023-2024. Giải đấu khởi tranh lần đầu tiên vào mùa giải 1992-1993 sau khi thay thế Hạng nhất Anh (First Division) và trở thành giải đấu hàng đầu của bóng đá Anh.
Với những trận đấu mãn nhãn và những câu chuyện hấp dẫn, Ngoại hạng Anh không chỉ là một giải đấu bóng đá, mà còn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người. Với sự phấn khích và kịch tính, Ngoại hạng Anh tiếp tục làm say đắm trái tim của các fan hâm mộ và tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ trên sân cỏ. MiBet cảm ơn bạn đã theo dõi nội dung bài viết.